Դսեղի մէջ տեղի ունեցած պաշտօնական ձեռնարկէն պատկեր մը։
Հայաստանի մշակութային օրացոյցին մէջ Փետրուար 19ը տօն է` Ամենայն հայոց բանաստեղծ Յովհաննէս Թումանեանի ծննդեան օրն է: Բանաստեղծ, արձակագիր, գրական-հասարակական գործիչին 150ամեակը Հայաստանի, Արցախի, Վրաստանի մէջ, ուր եւս ան ապրած ու ստեղծագործած է, կը նշուի յոբելենական ձեռնարկներով:
Ամենայն հայոց բանաստեղծի ծննդավայր Դսեղ գիւղին մէջ յոբելենական ձեռնարկներու ծիրէն ներս ամէնուր կը հնչեն անոր ստեղծագործութիւնները: Փետրուար 19ին ձեռնարկներու մեկնարկը տրուեցաւ ժամը 11:00ին։ Գիւղի կեդրոնական հրապարակի տարբեր հատուածներու մէջ կարելի էր դիտել բանաստեղծի ստեղծագործութիւններու բեմականացումներն ու լսել անոր բանաստեղծութիւններու ու պոէմներու համար գրուած երաժշտութիւն:
Միջոցառումներուն մասնակցեցան ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանը իր տիկնոջ հետ, Հայ առաքելական եկեղեցւոյ Գուգարաց թեմի առաջնորդ Սեպուհ արքեպիսկոպոս Չուլջեանը, նախարարներ եւ պատգամաւորներ:
Ամենայն հայոց բանաստեղծին յուշարձանին ծաղիկներ խոնարհելէ ետք Գուգարաց թեմի առաջնորդը ներկաներուն յիշեցուց Թումանեանի կարեւոր պատգամներէն մէկը:
«Մենք համախմբուել ենք տօնելու մեր մեծ հանճարի` Յովհաննէս Թումանեանի 150ամեակը: Եկել ենք խոնարհուելու եւ նրա հայրական խրատը եւս մէկ անգամ լսելու: Նա խրատեց լինել սիրով ու միաբան. միայն այդ դէպքում կը տեսնենք հայոց պայծառ ապագան», ըսաւ ան:
Փաշինեան իր ելոյթին մէջ յիշեցուց բանաստեղծի կարեւորագոյն ուղերձներէն մէկը:
«Շատերը մտածում են, որ Արարատն Արաքսի այն կողմում է, բայց ինչպէս Չարենցն է վկայում, մենք այս կողմում էլ ունենք Արարատ: Այդ Արարատը Յովհաննէս Թումանեանն է, այդ Արարատը Դսեղում ու Լոռուայ մարզում է: Թումանէանի կերպարն այսօրուայ Հայաստանում պէտք է առաջնորդի բոլորին: Թումանեանին մենք այսօր պատկերացնում ենք որպէս անհաս մի բարձունք, բայց նա մի մարդ էր, ով իր ծնուած առաջին օրից կրել է մարդկային բոլոր տառապանքները: Կեանքն ամէն վայրկեան փորձել է սպաննել, կոտրել ու ցածրացնել նրան: Այս ամէնը ծանրացել է այդ մարդու ուսերին, բայց նա չի կոտրուել, որովհետեւ հաւատացել է իր ուժին:
«Նա քայլել է այնտեղ, որտեղ չկար ճանապարհ, ապրել է այնտեղ, որտեղ չկար հաց: Ժողովրդին իր ասելիքը եղել է մէկը` վեր կաց եւ քայլիր: Սա է Թումանեանի ուղերձը ժողովրդին, պետութեանը: Եւ ես այսօր ինձ իրաւունք եմ վերապահում, որպէս ժողովրդի կողմից ընտրուած վարչապետ, հայ ժողովրդին ասել` վեր կաց եւ քայլիր: Թումանեանն ասում էր. «Ու պիտի գայ հանուր կեանքի արշալոյսը վառ հագած»: Դուք էք բերել այդ արշալոյսը, երբեք չխեղճանաք, որովհետեւ դուք Թումանեանի սերունդն էք, դուք Թումանէանի հայրենիքն եք», ըսաւ վարչապետը:
Պաշտօնական ելոյթներէն ետք տեղի ունեցաւ համերգային տօնական ծրագիրը:
Երեւանի մէջ նոյնպէս տեղի ունեցան բազմաթիւ ձեռնարկներ` նուիրուած Մեծն բանաստեղծի 150ամեակին:
Լոռեցի նկարիչ Արմէն Լոռենցի նկարներու ցուցահանդէսը բացուեցաւ ՀՀ ազգային ժողովէն ներս: «Կը կարծեմ` շատ յատկանշական է, որ Թումանեանի ծննդեան տարեդարձը կը նշենք լոռեցի նկարիչի Լոռիի բնապատկերներով: Սիրով ընդունեցի այս նախաձեռնութիւնը», ըսաւ Միրզոյեան:
Հայ մեծանուն բանաստեղծ Յովհաննէս Թումանեանի թանգարանի աջակցութեամբ Կարէն Դէմիրճեանի անուան Երեւանի մեթոյի «Երիտասարդական» կայարանին մէջ տեղի ունեցաւ գիրքերու ցուցահանդէս-վաճառք` նուիրուած գրողին 150-ամեակին:
Յովհաննէս Թումանեանի ծննդեան օրը արդէն քանի մը տարիէ ի վեր գիրք նուիրելու տօնի վերածուած է: Երեւանի պետական բժշկական համալսարանին մէջ Փետրուար 19ին ամենայն հայոց բանաստեղծի յոբելեանի առիթով իրականացուեցաւ «Նուիրի՛ր գիրք համալսարանին» նախաձեռնութիւնը, որու շնորհիւ համալսարանի գրադարանը համալրեցաւ 6000էն աւելի գիրքերով:
Արցախի Հանրապետութեան նախագահ Բակօ Սահակեան Գանձասարի Մատենադարանին մէջ ներկայ եղաւ Արցախի գրողներու միութեան եւ Ստեփանակերտի Գրիգոր Նարեկացի համալսարանի կողմէ կազմակերպուած Յովհաննէս Թումանեանի 150ամեակին նուիրուած գիտաժողովին:
Հայ մեծանուն բանաստեղծին 150ամեակին նուիրուած միջոցառումներէն անմասն չմնաց Վրաստանը, ուր երկրի խորհրդարանի ազգային գրադարանին մէջ բացուեցաւ գեղանկարիչ Թենգիզ Միկոյանցի «Փումանեանի հետքերով» ցուցահանդէսը, ինչպէս նաեւ գրական, գեղարուեստական երեկոյ վիրահայոց թեմի «Մակար Եկմալեան» երգչախումբի մասնակցութեամբ:
Յովհաննէս Թումանեանի թիֆլիսեան տան պատշգամին վրայ բացուեցաւ մեծ հայորդիին պրոնզաձոյլ արձանը, որ Թումանեան տան նուիրեց Վրաստանի Խորհրդարանի պատգամաւոր Տաթօ Ճիճինաձէէն:
Յիշեցնենք, որ Վրաստանի մայրաքաղաք Թիֆլիսի կեդրոնին մէջ գտնուող Ամաղլեպայ փողոցի թիւ 18 հասցէին վրայ կը գտնուի «Յովհաննէս Թումանեանի տուն» գիտական, մշակութային կեդրոնը:
Վարչապետ Փաշինեան տիկնոջ եւ դստեր հետ ծաղիկներ կ խոնարգէ Ամենայն հայոց բանաստեղծ Յովհաննէս Թումանեանի յուշարձանին։
Ցուցահանդէս Ազգային Ժողովէն ներս։
Յովհաննէս Թումանեանի 150ամեակին նուիրուած գիտաժողով՝ Գանձասարի Մատենադարանին մէջ։
Բանաստեղծին պրոնզաձոյլ արձանը Թիֆլիսի «Յովհաննէս Թումանեանի տուն» գիտական, մշակութային կեդրոնին մէջ։