Սալբի Սաղտըճեան
ՀՀ սփիւռքի նախարարութեան եւ «Սուրիահայերու հիմնախնդիրները համակարգող կեդրոն» հասարակական կազմակերպութեան նախաձեռնութեամբ՝ Սեպտեմբեր 19ին, Վերնիսաժի տարածքին մէջ, երկու օր տեւողութեամբ, ներկայացուեցաւ արդէն իսկ աւանդական դարձած «Սուրիահայ մշակոյթի շունչը Երեւանի մէջ» բարեգործական ցուցահանդէս-տօնավաճառը:
Տարին 7-8 անգամ կազմակերպուող այս ցուցահանդէս վաճառքը այս անգամ նուիրուած էր Հայաստանի Հանրապետութեան անկախութեան 25րդ տարեդարձին: Ընտրուած 50 տաղաւարները կը խորհրդանշէին Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան անկախութեան 25ամեակը: Տաղաւար-սեղաններու վրայ ներկայացուած էին Հայաստան հաստատուած սուրիահայերու ձեռագործ աշխատանքներ, արծաթէ զարդեր, Մարաշի, Այնթապի, Սվազի ասեղնագործներ, ուտելիքներ եւ քաղցրաւենիք:
Ռիթա Սարգիսեանը 4 տարիէ Հայաստան հաստատուած է եւ առաջին անգամ ըլլալով կը մասնակցի այս ցուցահանդէսին, ուր կը ներկայացնէ արեւելեան եւ հայկական ճաշեր: Ան երկու տարիէ ի վեր կը զբաղի այս գործով. պատուերով տունը ճաշեր կը պատրաստէ ու կը ծախէ£ «Ունիմ հայաստանցի յաճախորդներ, որոնք շատ կը սիրեն մեր ճաշերը», կ՛ըսէ ան:
Սերա Շահինեանը երկրորդ անգամն է՝ կը մասնակցի այս ցուցահանդէսին: Կը վաճառէ ամուսինին պատրաստած արծաթեայ գործերը: Ան իր ամուսինին ու երկու զաւակներուն հետ Հայաստան հաստատուած է մէկուկէս տարի առաջ: «Մենք ուրախ ենք, որ մեր հայրենիքին մէջ ենք, պզտիկներս շատ կը սիրեն հոս, դպրոց կ՛երթան: Կ՛ուզենք հոս մնալ, դուրս երթալու մասին չենք մտածեր, կարեւորը գործ ըլլայ», կ՛աւելցնէ Սերան:
Մայտա Սթամպուլեան-Տէմիրճեանը կը ցուցադրէ իր ձեռային գործերը, կը պատրաստէ նկարազարդուած փայտէ եւ ապակեայ խոհանոցի սպասք, ձեռագործ ծածկոցներ եւ կանացի զարդեղէններ: Արդէն երեք տարիէ կը մասնակցի այսպիսի ցուցահանդէսներու, տարին 6-7 անգամ: «Հալէպ չէի աշխատեր, բայց հոս կ՛աշխատիմ, թէ ազատ ժամանակս կը լեցնեմ, թէ նիւթապէս ընտանիքիս կ՛օգնեմ: Ամուսինս թոշակի տարիքի է, ես եւ աղջիկս կ՛աշխատինք: Հոս գոհ եմ, հայրենիքիս մէջ կ՛ապրիմ, ուր ալ երթամ, օտար կը մնամ, վիզս ծուռ կը մնայ£ Մեծ աղջիկս Գանատա է, բայց չի յանձնարարեր, որ հոն երթանք: Հալէպի մէջ շատ վնասներ կրեցինք, բայց փառք Աստուծոյ ողջ-առողջ ենք: Ես Հայաստանի անձնագիր ունիմ, հոս ես ինծի լիարժէք քաղաքացի կը զգամ, մեզի նեղութիւն տուող չկայ, ասիկա մեր Հայրենիքն է, մեր շուրջը բոլորը հայ են», կ՛ըսէ Մայտան:
Նազարէթ Արոյեանը արծաթեայ սպասքներ կը վաճառէ, նախապէս ալ նոյն գործով զբաղած է: «Ես Հալէպի յայտնի «Շիրաթոն» պանդոկին մէջ մեր հայ արծաթագործ վարպետներու գործերը կը վաճառէի£ Թուրիստները կը հիանային մեր վարպետներու ձեռքի աշխատանքներուն վրայ», կ՛ըսէ Նազարէթը: Ան մէկ տարիէ Հայաստան հաստատուած է£ «Եկանք հայաստանեան փասփորթ առինք եւ վերջակէտ դրինք․ ալ հոս պիտի մնանք: Այս տարիքէս ետք ես տեղ չեմ երթար, հոս պիտի մնամ: Տղաս այս տարի համալսարանը կ՛աւարտէ, իսկ աղջիկս, որ Դամասկոս մնաց գործով, շուտով կը միանայ մեզի»£ Ան կ՛ուզէ, որ իր զաւակները հայ մեծնան ու Հայաստան մնան:
Եոլանտ եւ Ռաֆֆի Ռշտունիները գրեթէ բոլոր ցուցահանդէսներուն կը մասնակցին իրենց պատրաստած բազմատեսակ ու ախորժաբեր անուշեղէններով: Անոնք նոյնպէս պատուերով արեւելեան ճաշեր եւ անուշեղէններ կը պատրաստեն:
Բոլոր մասնակիցներուն փափաքը եւ ցանկութիւնը նոյնն է, ցուցահանդէսները շատ ըլլան, որ կարենան լաւ վաճառք ապահովել: Գրեթէ բոլորը կ՛ուզեն Հայսատան մնալ ու աշխատիլ: Բոլորին ամենամեծ դժուարութիւնը գործի եւ բնակարանի հարցն է: «Եթէ գործ ըլլայ, ամէն դժուարութիւն լուծելի է», կ՛ըսեն անոնք:
Ցուցահանդէս-տօնավաճառ այցելած ՀՀ սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեան՝ լրագրողներու հետ զրոյցի ընթացքին՝ ողջունելով սուրիահայերու աշխարասիրութիւնը նշեց․ «Մեր հայրենակիցները արդէն 5 տարի է` մասնակցում են անկախ Հայաստանի կայացմանը եւ իրենց գործերով, նորարարութեամբ, ստեղծագործական մօտեցումներով, գործնական մասնակցութեամբ նպաստում են լրացնելու ու զարգացնելու տնտեսութեան որոոշակի ուղղութիւններ: Նախորդ տարիների համեմատ աճել է մասնակիցների թիւը, աւելացել է ներկայացուած ապրանքների տեսականին: Կարծում եմ, որ նման ցուցահանդէսները օգնում են, որպէսզի սիրիահայերն առաւել ակտիւօրէն ինտերգրուեն հայ հասարակութեանը: Ցանկանում եմ ողջունել եւ շնորհաւորել մեր հայրենակիցներին, այսպիսի գեղեցիկ առիթներ մեզ նուիրելու համար եւ մաղթել, որ իւրաքանչիւրը կարողանայ հաստատուել եւ աշխատատեղ ունենալ Հայրենիքում»:
Սփիռքի նախարարութիւնը այսպիսի ցուցահանդէս-վաճառքներ կազմակերպելով կը նպաստէ սուրիահայերուն՝ Հայաստանի մէջ գործ ապահովելուն: Նախարարին խօսքով՝ կը ցանկանք, որ բոլոր սուրիահայերը շարունակեն ստեղծագործել եւ իրենց աշխատասիրութեամբ ու ստեղծագործական որգիով նոր շունչ հաղորդեն Երեւանին: Բոլորը օտար ափեր երթալու փոխարեն հաստատուին Հայրենիքի մէջ եւ իրենց ներդրումը ունենան անկախ Հայաստանի կայացման գործին: