Յուշեր՝ ՀՕՄ-ի Վարժարանի 40-ամեակին Առիթով


7 Նոյեմբոր 1982․ Դպրոցի շէնքի բացումը։

Ա­յի­դա Ֆրան­գեան


Այս տա­րի լրա­նում է ՀՕ­Մ-ի Ա­մէ­նօ­րեայ Վար­ժա­րա­նի ՙՌու­բի­նա՚ Ման­կամ­սու­րի, Պա­պա­յեան Ման­կա­պար­տ­էզի, Գո­լո­լեան Նա­խակր­թա­րա­նի եւ Լա­փո­յեան Երկ­րոր­դա­կա­նի 40-ա­մեա­կը: Տա­րո­ւան ըն­թաց­քին վար­ժա­րա­նի բո­լոր հան­դէս­նե­րը, երգ­չա­խում­բի եւ նո­ւա­գա­խում­բի ձեռ­նարկ­նե­րի բե­մե­րը զար­դա­րո­ւած էին մեծ 40-ով:

Յան­կարծ 40 տա­րին ինձ մտա­ծել տո­ւեց, թէ ինչ­պէս էր վար­ժա­րա­նը 1982-ին, երբ ես եւ Վար­դա­նը հաս­տա­տո­ւե­ցինք Թո­րոն­թօ եւ ես սկսայ աշ­խա­տել վար­ժա­րա­նին մէջ: Այդ օ­րե­րին, վար­ժա­րա­նը կոչո­ւում էր ՀՕ­Մ-ի Ա­մե­նօ­րեայ Վար­ժա­րան, Պա­պա­յեան Ման­կա­պար­տէզ եւ Գո­լո­լեան Նա­խակր­թա­րան: Ա­շա­կերտ­նե­րը բա­ժա­նո­ւած էին Բող­բոջ, Կո­կոն, Ծա­ղիկ եւ Ա­ռա­ջի­նից մին­չեւ Չոր­րորդ դա­սա­րան­նե­րի մէջ:

Մէկ շա­բաթ էր, որ հաս­տա­տո­ւել էինք Թո­րոն­թօ, երբ Օ­գոս­տոս ամ­սո­ւայ մէջ մի օր մեր բա­րե­կամ­նե­րից մէ­կի հետ Հայ Կեդ­րոն այ­ցե­լե­ցինք: Տեղի էր ունենում շինութիւն, որ դպրո­ցի նոր շէն­քը պի­տի դառ­նար:

Հայ Կեդ­րոնն էլ նոր էր, ե­րեք-չորս տա­րո­ւայ շի­նու­թիւն: Կեդ­րո­նը շրջա­գա­յե­լուց յե­տոյ, ի­ջանք դպրո­ցի մա­սը եւ հան­դի­պե­ցինք Պրն. Տնօ­րէ­նին, որ դպրո­ցի վե­րա­մու­տի նա­խա­պատ­րաս­տա­կան աշ­խա­տանք­ներն էր ծրագ­րում: Իր պզտիկ գրա­սե­նեա­կը` այժ­մու Ե­րի­տա­սար­դա­կա­նի սե­նեա­կը, ուր կար մէկ հատ գրա­սե­ղան, մեծ տպագ­րա­կան մե­քե­նայ եւ եր­կու ա­թոռ: Ծա­նօ­թա­ցանք Պրն ­Մար­գար Շա­րապ­խա­նեա­նի հետ եւ այս­պէս մէկ ժամ խօ­սե­ցինք տար­բեր նիւ­թե­րի, Թեհ­րա­նի ազ­գա­յին մշա­կու­թա­յին կեան­քի եւ Թո­րոն­թո­յի հայ գա­ղու­թի պատ­մու­թեան մա­սին: Յա­ջորդ օ­րը Պրն. Մար­գար հե­ռա­ձայ­նեց ինձ ու հարց­րեց, ար­դեօք կ­’ու­զե՞մ ­չորս ամ­սո­ւայ տե­ւո­ղու­թեամբ դպրո­ցը աշ­խա­տել. ան­մի­ջա­պէս ՙա­յո՚ ա­սե­ցի եւ ա­հա­ւա­սիկ 4 ա­մի­սը դար­ձաւ 37 տա­րի…:

Յա­ջորդ օ­րը գնա­ցի հան­դի­պե­լու Կրթա­կան Մարմնի հետ: Ա­կում­բի դրան ա­ռաջ հա­ճե­լի ժպի­տով ակ­նո­ցա­ւոր մէ­կը մօ­տե­ցաւ եւ հարց­րեց՝ Ֆրան­գեա՞ն, եւ կա­տա­կեց հարց­նե­լով` թէ ար­դեօք ո՞ւր ­պի­տի ապ­րենք՝ Մի­սի­սոկ՞ա (այդ տա­րի­նե­րին բո­լոր պարս­կա­հա­յե­րը բնա­կու­թիւն էին հաս­տա­տել Մի­սի­սո­կա): Ես դեռ Մի­սի­սո­կան ուր էր չգի­տէի, ծի­ծա­ղե­ցի եւ ի­ջայ Կրթա­կան Մարմ­նի այդ տա­րո­ւայ կազ­մի հետ հան­դի­պու­մի: Ծա­նօ­թա­ցայ Տիկ. Ար­մե­նու­հի Գո­լո­լեա­նին, (վեր­ջը ի­մա­ցայ, որ դպրո­ցի բա­րե­րարն է) Տիկ. Մատ­լեն Տա­յեա­նի, Տիկ. Ռո­զիկ Սա­րո­յեա­նի, ա­տե­նա­պե­տը Պրն. Անդ­րա­նիկ Ար­թի­նեա­նը, որ ինձ մուտ­քին այդ­քան հա­րա­զատ ըն­դու­նեց եւ ան­շուշտ ներ­կայ էր նաեւ Տնօ­րէն Պրն ­Մար­գա­րը: Ի­մա­ցայ, որ Դպրո­ցը հիմ­նո­ւել էր 1979-ին. հիմ­նադ­րու­թեան մտայ­ղա­ցու­մը ե­ղել էր ՀՅԴ ՙՍո­ղո­մոն Թէհ­լի­րեան՚ Կո­մի­տէին ու ՀՕՄ-ի ՙՌու­բի­նա՚ Մաս­նա­ճիւ­ղին: Ե­րեք հո­գի­նոց այս ա­ռի­թով ստեղ­ծը­ւած նախ­նա­կան յանձ­նա­խում­բը (Վա­հէ Մա­տեան, Գէորգ Ա­ճէ­մեան եւ Է­լիզ Շա­րապ­խա­նեան) շու­տով հա­մալ­րո­ւած էր մի խումբ հե­ռա­տես ազ­գա­յին­նե­րի կող­մից` յան­ձինս Յա­րու­թիւն Շի­թի­լեա­նի, Անդ­րա­նիկ Ար­թի­նեա­նի, Մար­գար Շա­րապ­խա­նեա­նի եւ Տէր եւ Տիկ. Գէորգ եւ Ար­մէ­նու­հի Գո­լո­լեան­նե­րի, ո­րոնք ի­րենց սրտա­բուխ եւ իշ­խա­նա­կան նո­ւո­ւի­րա­տո­ւու­թեամբ ի­րա­կա­նու­թիւն դարձ­րե­ցին գա­ղու­թի պա­հաջ­քից բխած ե­րա­զը: Այս քայ­լին իր նիւ­թա­կան մեծ նպաստն էր բե­րել Պա­պա­յեան հաս­տա­տու­թիւ­նը, որ հիմ­նո­ւած էր Տէր եւ Տիկ. Լե­ւոն եւ Փե­րուզ Պա­պա­յեան­նե­րի կող­մից:

Պաշ­տօ­նա­պէս ըն­դու­նո­ւե­ցի աշ­խա­տե­լու ՀՕ­Մ-ի Ա­մէ­նօ­րեայ Վար­ժա­րա­նի մէջ` փո­խա­րի­նե­լով ու­սու­ցիչ­նե­րից մէ­կին, որ չորս ա­միս բա­ցա­կա­յե­լու էր դպրո­ցից:

1982-83 դպրո­ցա­կան տա­րեշր­ջա­նին վար­ժա­րա­նը ըն­դա­մէ­նը 4 տա­րե­կան էր. Կո­կոն դա­սա­րա­նի տա­րիք ու­նէր եւ չորս կող­մից ու­շադ­րու­թեան կեդ­րո­նում էր, ի մաս­նա­ւո­րի Դպրո­ցի շէն­քի շի­նա­րա­րու­թիւնն էր տե­ղի ու­նե­նում: Ծա­նօ­թա­ցայ բո­լոր այն հո­գա­տար եւ կա­մա­ւոր ան­հատ­նե­րին, ո­րոնք ան­վե­րա­պահ աշ­խա­տում էին գի­շեր ու ցե­րեկ դպրո­ցը ոտ­քի պա­հե­լու: Դժբախ­տա­բար շա­տե­րը այ­լեւս մեզ հետ չեն, բայց մեծ ներդ­րում են ու­նե­ցել դպրո­ցի կեան­քում:

Պի­տի փոր­ձեմ յի­շել բո­լո­րին: Խնդրում եմ նե­րո­ղա­միտ գտնո­ւէք, ե­թէ մէ­կը մո­ռա­նամ գրու­թեանս մէջ:

Օ­գոս­տո­սի վեր­ջի շա­բա­թը ինչ­պէս միշտ նա­խա­պատ­րաս­տա­կան աշ­խա­տանք էր: Դպրո­ցի նոր շէն­քը դեռ շի­նու­թեան տակ էր եւ նոր շէնք անց­նե­լը նա­խա­տես­ւում էր Յու­նո­ւար 1983-ին, ու­րեմն դպրո­ցը Հայ Կեդ­րո­նի շէն­քի ժո­ղո­վա­սե­նեակ­նե­րում եւ Յա­րու­թիւն Մա­նու­կեան Գրա­դա­րա­նի մէջ էր տե­ղա­ւո­րո­ւած: Ու­սու­ցիչ­նե­րը յար­մա­րո­ւե­լով պայ­ման­նե­րին փոր­ձում էին ա­շա­կերտ­նե­րին հա­մար դա­սա­րա­նա­յին մթնո­լորտ ստեղ­ծել եւ օգ­տա­կար լի­նել` ու­նե­նա­լու հե­զա­սահ վե­րա­մուտ: Դպրո­ցի անձ­նա­կազ­մը կը կազ­մէին Տնօ­րէն Մար­գար Շա­րապ­խա­նեան եւ 11 հո­գա­նոց Ման­կա­պար­տէ­զի եւ Նա­խակր­թա­րա­նի ու­սուց­չա­կան կազմը. Տի­կին­ներ Զո­ւարթ Համ­բար­ձու­մեան, Յաս­միկ Խրլա­քեան, Նա­նիկ Նա­ճա­րեան, Սալ­բի Օ­թա­ճեան (որ բա­ցա­կայ ու­սուց­չու­հին էր) Ռո­զին Մի­նա­սեան եւ Պրն. Է­դիկ Յով­սէ­փեան (մի քա­նի ա­միս վերջ մե­զի միա­ցաւ Տիկ. Տիգ­րա­նու­հի Քէն­տիր­ճեա­նը): Անգ­լե­րէ­նի ու­սուց­չու­հին­ներն էին` Ms. Susan Dalton, Ms. Sueallen Silverman, Ms. Sue Scott, Ms. Synthia Fink:

Դպրո­ցը ու­նէր սի­րա­յօ­ժար կա­մա­ւոր­նե­րի խմբակ, որ ար­դէն մի քա­նի տա­րի էր` ծա­ռա­յում էին դպրո­ցին եւ դեռ տա­րի­ներ շա­րու­նա­կո­ւեց:

Ա­շա­կեր­տու­թեան հա­մազ­գեստ գոգ­նոց­նե­րը տա­րի­նե­րով կա­րում էին ՀՕ­Մ-ի ըն­կե­րու­հի­ներ Տիա­նա եւ Ա­նի Թագ­ւո­րեան­նե­րը:

Դպրո­ցի բո­լոր գրա­սե­ղան­նե­րը, գրա­տախ­տակ­նե­րը եւ ցու­ցա­տախ­տակ­նե­րը նո­րո­գում էր Հրայր Մաս­պա­նա­ճեան իր աշ­խա­տան­քա­յին ժա­մե­րից դուրս` գի­շեր­նե­րը: Թղթակ­ցու­թիւն­նե­րը գրում էր Գրի­գոր Հո­թո­յեա­նը:

Դպրո­ցը այդ օ­րե­րին ու­նէր մի քա­նի լու­սան­կա­րիչ­ներ` Պերճ Ա­րա­պեան, Սար­գիս Վար­դա­նեան եւ Գա­լուստ Պա­պեան, ո­րոնք սի­րա­յօ­ժար գա­լիս եւ լու­սան­կա­րում էին ա­շա­կերտ­նե­րը:

Վար­ժա­րա­նի բո­լոր նա­մա­կագ­րու­թիւն­նե­րը եւ ա­շա­կերտ­նե­րի ա­նո­ւա­նա­ցան­կե­րը մե­քե­նագ­րում էր Է­լիզ Շա­րապ­խա­նեա­նը:

Ա­մէն օր ա­շա­կերտ­նե­րի ճա­շի հսկո­ղու­թեան էին գա­լիս Փա­ռան­ձեմ Մար­տի­րո­սեանը, Սե­դա Մաս­պա­նա­ճեանը, Մա­րիա Պո­յեա­ճեանը, Մա­նիկ Խու­դա­վեր­դեանը, Լո­ռեթ Խու­մա­յեանը եւ Սե­դա Թաշ­ճեանը:

1982-83 տա­րեշր­ջա­նի դպրո­ցի ա­ռա­ջին զան­գը հնչեց 7 Սեպ­տեմ­բեր 1982-ին: Ներ­կայ էին ՀՕ­Մի Ատե­նա­պե­տու­հին Շա­քէ Ստե­փա­նեա­նը, Տէր եւ Տիկ. Գէորգ եւ Ար­մէ­նու­հի Գո­լո­լեան­նե­րը, ՀՅԴ ­Սո­ղո­մոն Թէհ­լի­րեան Կո­մի­տէի Հե­թա­պահ Յա­րու­թիւն Շի­թի­լեա­նը, կրթա­կան Մարմ­նի Ա­տե­նա­պետ Անդ­րա­նիկ Ար­թի­նեա­նը եւ ծնող­ներ:

Վար­ժա­րա­նը այդ տա­րի ու­նէր թի­ւով 115 ա­շա­կերտ­ներ: Ման­կա­պար­տէ­զը` 50, իսկ նա­խակր­թա­րա­նը` 65:

Այդ տա­րի Կրթա­կան Մարմ­նից բա­ցի դպրո­ցը վա­յե­լում էր Խնա­մա­կալ Մար­մին կո­չո­ւած յանձ­նա­խում­բի հո­վա­նա­վո­րու­թիւ­նը` դպրո­ցի հա­մար նիւ­թա­կան ա­պա­հո­վե­լու նպա­տա­կով: Այդ յանձ­նա­խում­բի ան­դամ­ներն էին` Տէր եւ Տիկ ճորճ եւ Ժա­նեթ Տա­յեան, Տէր եւ Տիկ. Մար­գա­րեան­ներ, Տէր եւ Տիկ. Յա­կոբ եւ Սե­դա Թաշ­ճեան­ներ եւ Տէր եւ Տիկ, Խա­չիկ եւ Այ­տա Գան­ձա­պե­տեան­նե­րը:

Այդ օ­րե­րուն՝ ու­րիշ հսկա­յա­կան կա­մա­ւոր աշ­խա­տանք էր նո­րա­կա­ռոյց դպրո­ցի բաց­ման հան­դի­սու­թիւ­նը, ո­րի պատ­րաստ­ման մաս­նակ­ցում էին Հայ Կեդ­րո­նի յար­կի տակ աշ­խա­տող­նե­րի մի մեծ խումբ տար­բեր յանձ­նա­խում­բե­րի մէջ, գլխա­ւո­րու­թեամբ` Յա­րու­թիւն Շի­թի­լեա­նի եւ Զա­ւէն Սարգ­սեա­նի, Զոհ­րապ Սար­գի­սեա­նի, Մատ­թէոս Տէր­տէ­րեա­նի, Աբ­գար Մի­րա­քեան, ո­րոնք շատ մօ­տից հսկում էին վեր­ջին շի­նա­րա­րա­կան եւ բաց­ման հան­դի­սու­թեան կազ­մա­կերպ­չա­կան աշ­խա­տանք­նե­րը: Այդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նում ա­մէն օր Պրն. Անդ­րա­նիկ Ար­թի­նեա­նը հան­դի­պում եւ ժո­ղով­ներ էր ու­նե­նում Պրն. Մար­գա­րի եւ Ու­սուց­չա­կան Կազ­մի հետ բաց­ման հան­դի­սու­թեան կա­պո­ւած հար­ցե­րով:

7 Նո­յեմ­բեր 1982: Դպրո­ցի նո­րա­կա­ռոյց շէն­քի բա­ցում

Բաց­ման հան­դի­սու­թեան նա­խօ­րեա­կին` Նո­յեմ­բեր 6-ին, Պրն. Մար­գա­րի եւ Հա­մազ­գա­յի­նի Վար­չու­թեան մի­ջո­ցով կազ­մա­կեր­պո­ւել էր հան­դի­պում բո­լոր մտա­ւո­րա­կան­նե­րիեւ ղե­կա­վար­նե­րի հետ, ո­րոնք յատ­կա­պէս հրա­ւի­րո­ւած էին դպրո­ցի շէն­քի բաց­ման:

Այդ օ­րը ա­ռի­թը ե­ղաւ ին­ձի մօ­տից ծա­նօ­թա­նա­լու Յա­կոբ Կա­րա­պեն­ցին, Ժի­րայր Ա­թա­րեա­նին, Տէր եւ Տիկ. Է­լո­յեան­նե­րին, Վրէժ-Ար­մէն Ար­թի­նեա­նին: Ներ­կայ էին նաեւ մեծ թի­ւով Հա­մազ­գա­յի­նա­կան­ներ: Ծա­նօ­թա­ցայ նաեւ Յա­կոբ Ճան­պա­զեա­նին, Գա­լուստ Պա­պեա­նին, Յաս­միկ եւ Անդ­րա­նիկ Շա­րապ­խա­նեան­նե­րին, Սի­մոն եւ Մա­րալ Հա­սըր­ճեա­նին, Լե­ւոն Հա­սըր­ճեա­նին եւ Մա­րօ Մար­տի­րո­սեա­նին: Հան­դի­պու­մը վա­րում էր Պրն. Տնօ­րէ­նը: Շա­հա­ւէտ հան­դի­պում եւ կար­ծիք­նե­րի փո­խա­նա­կում Հայ Դպրոց կա­րե­ւո­րու­թեան մա­սին հրա­ւի­րո­ւած դպրո­ցա­սէր մտա­ւո­րա­կան­նե­րի եւ ե­րի­տա­սարդ աշ­խուժ Հա­մազ­գա­յի­նա­կան­նե­րի հետ: Մի Ան­մո­ռա­նա­լի գի­շեր:

Նո­յեմ­բեր 7-ը ու­րիշ բա­ցա­ռիկ օր կնքո­ւեց թո­րոն­թո­հայ գա­ղու­թի հա­մար. հա­զա­րից ա­ւե­լի ներ­կա­ներ ե­կել էին մաս­նակ­ցե­լու Ա­ռա­ջին Սե­փա­կան Դպրո­ցի Շէն­քի բաց­ման ա­րա­րո­ղու­թեան եւ հան­գա­նա­կա­յին ճաշ­կե­րոյ­թին: Մենք՝ ու­սուց­չա­կան կազ­մը, եր­կու շար­քի վրայ կանգ­նել էինք նո­րա­շէն շէն­քի անց­քի մէջ՝ Կեդ­րո­նից դէ­պի դպրոց, ուր ՀՕՄ-ի Վար­ժա­րա­նի ժա­պա­ւէ­նը կտրեց ՀՕՄ-ի Շրջա­նա­յի­ն Վարչութեան ա­տե­նա­պե­տու­հին, իսկ ժո­ղո­վուր­դը հիաց­մուն­քով մուտք գոր­ծեց դպրո­ցի նոր շէն­քը: Գո­լո­լեան Նա­խակր­թա­րա­նի ցու­ցա­տախ­տա­կի բա­ցու­մը կա­տա­րո­ւե­ցին Տէր եւ Տիկ.Գէորգ Գո­լո­լեան­նե­րի եւ Պա­պա­յեան Ման­կա­պար­տէ­զի ցու­ցա­տախ­տա­կի բա­ցու­մը կա­տա­րո­ւեց Պա­պա­յեան Հաս­տա­տու­թեան Տնօ­րէն Տէր եւ Տիկ. Սէ­լեան­նե­րի կող­մից: Դա­սա­րան առ դա­սա­րան ժա­պա­ւէն կտրե­ցին դա­սա­րան­նե­րի նո­ւի­րա­տու­նե­րը եւ ա­մէն դա­սա­րա­նի մէջ ժո­ղո­վուր­դը հիւ­րա­սի­րո­ւեց եւ շնոր­հա­ւո­րեց նո­ւի­րա­տու­նե­րը:

Դա­սա­րան­նե­րի նո­ւի­րա­տուն­ներն էին`

Տոքթ. Ժի­րայր եւ Է­գի Թռնա­մեան, Հայ Կեդ­րո­նի Ե­րէց­նե­րի Ըն­կե­րակ­ցու­թիւն, Հայ Կրթա­կան Հիմ­նադ­րամ (Լոս Ան­ճէ­լէս), Տէր եւ Տիկ. Է­միլ եւ Ֆի­լօ Բար­սե­ղեան, Թի­թի­զեան Եղ­բայր­ներ, Տէր եւ Տիկ. Մինաս Ոս­կե­րի­չեան, Տէր եւ Տիկ. Դա­ւիթ եւ Է­դա Դա­ւի­թեան, Տէր եւ Տիկ. Յով­սէփ եւ Վեր­ժին Դա­ւի­թեան, Տէր եւ Տիկ. Ռու­բէն եւ Բրլանթ Թո­րի­կեան: Մէկ Տա­րի ետք, նո­ւի­րա­տու­նե­րի ցան­կին ա­ւե­լա­ցան՝ Պրն. Թո­նի Տէր Պետ­րո­սեանը, տնօ­րէ­նի գրա­սե­նեակը՝ Գըրգ Մա­կա­րեանը եւ գի­տաշ­խա­նո­ցը՝ ՀՕՄի Շրջա­նա­յին Վար­չու­թիւնը:

Ճաշ­կե­րոյ­թը սկսո­ւեց բաց­ման ա­րա­րո­ղու­թիւ­նից ան­մի­ջա­պէս յե­տոյ. օ­րո­ւայ հան­դի­սա­վա­րու­թիւ­նը եւ հան­գա­նա­կու­թիւ­նը կատա­րեց ընկ. Անդ­րա­նիկ Ար­թի­նեա­նը, իսկ բա­նա­խօս հրա­ւ­րո­ւած էր Պրն. Մի­նաս Թէօ­լօ­լեա­նը: Մեծ պաս­տա­ռի վրայ պատ­գա­մեց Կի­լի­կիոյ Թե­մի Կա­թո­ղի­կոս Գա­րե­գին Բ. Սարգի­սեա­նը: Շի­նա­րա­րա­կան աշ­խա­տանք­նե­րի գոր­ծըն­թաց­քի մա­սին զե­կոյ­ցեց Ընկ. Յա­րու­թիւն Շի­թի­լեա­նը: Ո­գե­ւո­րու­թիւ­նը շատ բարձր էր եւ շատ մեծ թի­ւով ներ­կա­ներ մաս­նակ­ցե­ցին հան­գա­նա­կու­թեան:

Ճա­շե­րի եւ սպա­սար­կու­թիւ­նը ստանձ­նել էին Կրթա­կան Մարմ­նի ան­դա­մու­հի­նե­րը՝ Տիկ. Գո­լո­լեա­նի գլխա­ւո­րու­թեամբ եւ մեծ թի­ւով ՀՕՄի ըն­կե­րու­հի­ներու, ո­րոնք մին­չեւ վերջ հիւ­րա­սի­րե­ցին հա­զա­րից ա­ւե­լի ներ­կա­նե­րը:

7 Յու­նո­ւար 1983-ից մի քա­նի օր ա­ռաջ փո­խադ­րո­ւե­ցինք նոր շէնք: Փո­խադ­րու­թիւ­նը ե­ղաւ Ե­րի­տա­սար­դաց Միու­թեան ան­դամ­նե­րի` գլխա­ւո­րու­թեամբ Ռաֆ­ֆի Թի­թի­զեա­նի, Կրթա­կան Մարմ­նի, ու­սուց­չա­կան կազ­մի եւ Հայ Կեդ­րո­նիէ մի խումբ կա­մա­ւոր ան­դամ­նե­րի մի­ջո­ցով:

Մեր դպրո­ցի բո­լոր հա­շո­ւա­պա­հա­կան, գան­ձա­պա­հա­կան աշ­խա­տանք­նե­րը տա­րի­նե­րով կա­մա­ւոր աշ­խա­տանք էր, եւ այդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նում այս գործերը վա­րե­ցին Տիկ. Ար­մե­նու­հի Գո­լո­լեա­նը, ապաª Տիկ. Է­գի Թռնա­մեա­նը եւ մի ո­րոշ ժա­մա­նա­կա­հա­տո­ւա­ծում` Տիկ. Ժու­լիեթ Ճան­պա­զեա­նը:

Փո­խադ­րո­ւե­ցինք նոր շէնք եւ դպրո­ցի պատ­կե­րը փո­խո­ւեց:

Ա­մէն ա­ռա­ւօտ տար­բեր հար­ցե­րով գրա­սե­նեակ էին այ­ցե­լում ծնողք­ներ եւ բա­րե­կամ­ներ, հարց­նում, թէ ինչ­պէս կա­րող են օգ­տա­կար լի­նել: Ա­մէ­նից ա­ռաջ գա­լիս էր ընկ. Վա­րու­ժան Պաս­տա­ճեա­նը եւ ստու­գում, ե­թէ դա­սա­րան­նե­րը լաւ տա­քա­ցո­ւա՞ծ­ են եւ բա­ւա­րար տա­քու­թիւն ու­նե՞ն, յե­տոյ գա­լիս էր Սերժ Սա­րո­յեա­նը, որ Կեդ­րո­նի Տնօ­րէնն էր եւ հարց­նում, ե­թէ ա­մէն կողմ ա­մէն ինչ կար­գին է: Գա­լուստ Պա­պեա­նը նախ­քան աշ­խա­տան­քի գնա­լը ան­պայ­ման հան­դի­պում էր միայն բա­րե­ւե­լու եւ իր ո­ճովª հրաշք մա­նուկ­նե­րը տես­նե­լու: Կէ­սօ­րից յե­տոյ ժա­մը 3-ի շուրջ գա­լիս էին Աբ­գա­ր Միրաքեանը եւ եր­բեմն Վի­գէն Ա­ճէ­մեա­նը` Տնօ­րէ­նին հան­դի­պե­լու:

Մի օր էլ, այ­ցե­լեց Յա­կոբ Կէ­տի­կեա­նը եւ դպրո­ցին նո­ւի­րեց եր­կու հատ ա­ռա­ջին հա­յա­տառ Apple Macintoch Classic հա­մա­կար­գիչ­ներ եւ մեր հայատար գրա­մե­քե­նան փա­խա­րի­նո­ւեց հա­մա­կար­գի­չով: Սկսե­ցինք հրա­տա­րա­կել ՙԶանգ՚ ա­շա­կեր­տա­կան պար­բե­րա­թեր­թըª խմբագ­րու­թեամբ Պրն. Տնօ­րէ­նին: Ու­սու­ցիչ­նե­րի քա­ջա­լե­րան­քով եւ ուղղ­ու­թեամբ ա­շա­կերտ­նե­րը սկսե­ցին գրել ՙԶանգ՚ պար­բե­րա­թեր­թի մէջ, եւ ան­շուշտ գրում էինք նաեւ դպրո­ցի ա­ռօ­րեա­յի մա­սին, դպրո­ցը այ­ցե­լած հիւ­րե­րի մա­սին եւ բա­ժան­ւում էր ծնող­նե­րի եւ գա­ղու­թի ան­դամ­նե­րի մէջ:

Վի­գէն Ա­ճէ­մեա­նի գա­ղա­փարն էր ծնող­նե­րին օգ­նե­լու նպա­տա­կով` կրթա­թո­շակ­նե­րի դի­մաց նո­ւի­րա­տո­ւու­թեան ա­նո­ւան տակ տրո­ւի տուր­քէ զերծ ստա­ցա­գիր­ներ եւ կազ­մո­ւեց մի յանձ­նա­խումբ իր գլխա­ւո­րու­թեամբ, եւ յանձնախումբի ջան­քե­րի շնոր­հիւª ծրա­գի­րը յա­ջո­ղո­ւեց:

1983 թի­ւի Ապ­րիլ 10-ին ա­ռա­ջին Պա­տա­րա­գը մա­տու­ցո­ւեց նո­րա­կազմ Ս. Աս­տո­ւա­ծա­ծին Ե­կե­ղե­ցիի մէջ եւ մեր անձ­նա­կազ­մին միա­ցաւ Խա­ժակ Վրդ. Յա­կո­բեա­նը: Ա­մէն ա­ռա­ւօտ Հայր Խա­ժա­կի ներ­կա­յու­թեամբ ա­ղօ­թում էին ա­շա­կերտ­նե­րը, եր­գում Գա­նա­տա­կան եւ Հայ­կա­կան քայլերգնե­րը եւ վեր­ջումª Մու­շեղ Իշ­խա­նի ՙՄենք Մա­նուկ­ներ Հա­յոց Ազ­գին՚ եւ գնում դա­սա­րան:

Սկզբում, մի քա­նի տա­րի դպրո­ցից ներս օգ­տո­ւե­ցինք Օն­թա­րիո­յի կա­ռա­վա­րու­թեան սպա­սար­կու­թիւն­նե­րից, մին­չեւ որ այդ սպա­սար­կու­թիւն­նե­րը մէ­կը միւ­սի հե­տե­ւից կրճա­տո­ւե­ցին:

Ա. Շա­բա­թա­կան դրու­թեամբ դպրո­ցի մէջ ու­նե­ցանք հի­ւան­դա­պա­հու­հիª յանձին Տիկ. Քիմ Գա­ւուքի:

Բ. Մէկ ամ­սո­ւայ դրու­թեամբ ա­տամ­նա­բու­ժա­կան քլի­նիք մը սի­րա­յօ­ժար դպրո­ցի ա­շա­կերտ­նե­րի ակ­ռա­նե­րը խնամքը կատարեց. անհրաժեշտ բուժումները կատարում էին ա­տամ­նա­բուժ­ներ՝ Տոքթ. Կար­պիս Մեր­ճա­նեան եւ Տոքթ. Ար­սէն Քէ­լէ­շեա­նը:

Գ. Տա­րին եր­կու ան­գամ լսո­ղու­թեան ստու­գում՝ Կո­կոն եւ Ծա­ղիկ դա­սա­րան­նե­րի ա­շա­կեր­տու­թեան հա­մար ձեռամբª հիւանդապահուհի Mrs. Bell-ի:

Դ. Տա­րին եր­կու ան­գամ Օն­թա­րիո­յի կա­ռա­վա­րու­թեան կողմէ պա­տո­ւաստ­նե­րի ստու­գում: Այս խնամքը կը շարունակուի մինչեւ օրս:

Այդ տա­րի­նե­րին վար­ժա­րան այ­ցե­լե­ցին բազ­մա­թիւ գրող­ներ, մտա­ւո­րա­կան­ներ, ազ­գա­յին­նե­րը եւ հան­դի­պե­ցին ա­շա­կերտ­նե­րին. Յա­կոբ Կա­րա­պենց, Ժի­րայր Աթ­թա­րեան, Է­դիկ Յով­հան­նէ­սեան, Սար­գիս Զէյթ­լեան, Հայր Լե­ւոն Զէ­քիեան, Հրայր Մա­րու­խեան, Կա­րօ Ար­մէ­նեան, Վրէժ Ար­մէն Ար­թի­նեան, Գրի­գոր Շա­հի­նեան եւ այլք:

Կ’ար­ժէ յի­շա­տա­կել նաեւ այն բո­լո­րին, որոնք դպրո­ցի հիմ­նադ­րու­թեան ա­ռա­ջին տա­րի­նե­րին եւ յե­տոյ այ­ցե­լել են եւ ի­րենց սրտի խօս­քը գրել յու­շա­տետ­րի մէջ. Վա­հէ եւ Ար­սի­նէ Օ­շա­կան, Բիւ­զանդ Կռա­նեան, Մարք Նշա­նեան, Մով­սէս Պչակ­ճեան, Գաբ­րիէլ Ին­ճէ­ճի­կեան, Թո­րոս Թո­րա­նեան, Լե­ւոն Վար­դան, Վե­հա­նոյշ Թէ­քեան, Ա. Ար­փի­նէ, Լու­սիկ, Տոքթ. Հրանդ Մար­գա­րեան, Ար­սի­նէ Խան­ճեան եւ Ա­տոմ Է­կո­յեան: Հայ­րե­նի­քից ` Զո­րայր Խա­լա­փեան, Ռազ­միկ Դա­ւո­յեան, Հրանդ Մա­թե­ւո­սեան, Ար­շակ, Ա­ղո­ւան Վար­դա­նեան, Ռու­բէն Յով­սէ­փեան, Ռու­բէն Յա­կո­բեան, Վա­հան Յով­հան­նի­սեան, Սվեդ­լա­նա Նա­ւա­սար­դեան, Կի­լի­կեան թե­մի կա­թո­ղի­կոս­ներ՝ Գա­րե­գին Բ. Եւ Ա­րամ Ա. եւ Սրբա­զան­ներ` Մես­րոպ արք. Աշ­ճեան, Կո­րիւն արք. Պա­պեան, Ար­տակ արք. Մա­նու­կեան եւ Սե­պուհ արք. Սար­գի­սեան:

Եւ ա­հա­ւա­սիկ այդ օ­րե­րի 4 տա­րե­կան Կո­կո­նի տա­րիք ու­նե­ցող վար­ժա­րա­նը 1986-ին տո­ւեց իր ա­ռա­ջին 8-րդ ­դա­սա­րա­նի հունձ­քը եւ 2005-ին՝ ա­ռա­ջին 12-րդ դասարանի հունձ­քը: Դպրո­ցը գա­ղու­թին տո­ւեց թի­ւով 600-ից ա­ւե­լի շրջա­նա­ւարտ­ներ, ո­րոնք այ­սօր հպար­տօ­րէն պա­տաս­խա­նատո­ւու­թիւն են ստանձ­նել պա­հե­լու եւ ա­ւե­լիով զար­գաց­նե­լու 40 տա­րե­կան դպրո­ցը: Դպրո­ցը հիմ­նադ­րո­ւեց 72 ա­շա­կեր­տով եւ այս վեր­ջին տա­րեշր­ջա­նին ունի 645-ից ա­ւե­լի ա­շա­կերտ­ներ:

Եւ այս բոլորը՝ շնոր­հիւ ՀՅԴ ՙՍո­ղո­մոն Թէհ­լի­րեան՚ Կո­մի­տէու­թեան, ՀՕՄի ՙՌու­բի­նա՚ Մաս­նա­ճիւ­ղի ան­վե­րապ ա­ջակ­ցու­թեան, տե­սիլք ու­նե­ցող կրթա­կան մար­մին­նե­րի, հո­գա­տար տնօ­րէն­նե­րի, անձ­նո­ւէր ու­սուց­չա­կան կազ­մե­րի, Ս. Աս­տո­ւա­ծա­ծին Ե­կե­ղե­ցիի, Հայ Կեդ­րո­նի յար­կին տակ գոր­ծող բո­լոր միու­թիւն­նե­րի եւ Հայ Դպրո­ցին հա­ւա­տա­ցող հա­զա­րա­ւոր ծնող­նե­րի եւ՝ ան­կաս­կած մեր վար­ժա­րա­նի առատաձեռն նո­ւի­րա­տու­նե­րի:

Բո­լո­րի Վարձ­քը Կա­տար:

Ջրվէ­ժ, Ե­րե­ւան

Յու­լիս 2019

1987 ուսուցչաց կազմի եւ աշակերտներու միջեւ՝ պասքեթի մրցում։

 

Բարեկենդան 30 տարիներ առաջ․ Տնօրէն Մարգար Շարապխանեան մանկապարտէզի մանուկներու հետ։

 

1991-1992 տարեշրջանի ուսուցչաց կազմը։

 

Երկրորդականի աշակերտները կը մասնակցին շարժանկարի դասընթացքներու՝ Սիլվա Պասմաճեանի հետ։

 

2018․ Մայիս 28-ի տօնակատարութիւն։