Song of the Bread (Հացին Երգը) Գիրքին Շնորհահանդէսը՝ Թորոնթոյի Մէջ

Song of the Bread գիրքի շնորհահանդէսին ներկաները եւ օրուան հանդիսավար Արտա Զաքարեան

Արշօ Զաքարեան

Դանիէլ Վարուժանի Հացին Երգը (Song of the Bread ) գիրքի շնորհահանդէսին ներկայ են 70 գրասէրներ։ Վայրը Համազգայինի Յ. Մանուկեան գրադարանն է և թուականը՝ Կիրակի՝ 21 Նոյեմբեր 2021, կ.ե. ժամը 2:00։ Օրուան հանդիսավար Արտա Զաքարեան, Համազգայինի գրատարածի անունով, կ՚ողջունէ գրասէր ներկաները և Համազգայինի Շրջանային վարչութիւնը։ Բացայայտ է, որ ժողովուրդը կարօտցած է նման ձեռնարկ մը։ Համաճարակին պատճառաւ բոլոր միջոցառումները դադրած էին գրեթէ երկու տարիէ ի վեր։

Ուղիղ եթերով կը կապուինք Թաթուլ Սոնենցին՝ հատորի թարգմանիչին հետ։ Ան 94 տարեկան է, աշխոյժ և արթուն։ Արդէն աւարտած է իր յաջորդ թարգմանութիւնը՝ Եղիշէ Չարենցի բանաստեղծութիւններէն ընտրանի փունջի մը, Souls on Fire խորագրով։ Սոնենց մեծ դեր ունի ՀՕՄի, հայ մամուլի և Հայ Դատի աշխատանքներուն մէջ. ան պարգեւատրուած է շքանշաններով՝ իր երկարամեայ և բեղուն գործունէութեան համար։

Հանդիսավարը կը հրաւիրէ ՀՕՄի ամէնօրեայ վարժարանի Ը. կարգէն 6 աշակերտներ, որոնք ապրումով կ՚ընթերցեն հայերէնով և անգլերէնով, Վարուժանի Ցանը, Խաչբուռը և Անդաստանը։ Աշակերտներն են՝ Լարա Տէր Մինասեան, Վան Յարութիւնեան, Անի Հրեշտակեան, Գայեանէ Յարութիւնեան, Արի Մուրատեան և Սեպի Վարդանեան։ Իրենց ուսուցչուհին՝ Յասմիկ Պապեան, արդէն իրենց բացատրած է այս խորիմաստ քերթուածները։

Հատորի խմբագիրը՝ դոկտ. Վիգէն Թիւֆէնքճեան, յատկապէս հրաւիրուած է Մոնթրէալէն։ Իր ներդրումը կրթական և Համազգայինի ծիրէն ներս լայն է և զանազան։ Ան ուսուցիչ է, բեմադրիչ, խմբագիր, ուսումնասիրող, թարգմանիչ և ինչպէս հանդիսավարը կը նկարագրէ, հարիւր տոկոս Համազգայնական։ 2014-էն ի վեր Համազգայինի Կեդրոնական վարչութեան մաս կը կազմէ։ Իսկ մենք՝ Թորոնթոցիներս, վայելած ենք իր բեմադրութիւնները, դասախօսութիւնները, մանաւանդ Վազգէն Շուշանեանի Ալեկոծ Տարիներ գրքի ներկայացումը՝ իբրեւ անոր խմբագիրներէն մէկը։

Զաքարեան և Թիւֆէնքճեան կու տան Դանիէլ Վարուժանի կենսագրութեան զանազան մասերը։ Զաքարեան կը ներկայացնէ Վարուժանի կարևորութիւնը մեր մշակոյթին մէջ, մէջբերելով Հրանդ Մարգարեանի The Martyred Armenian Writers 1915-1922 գիրքէն։ Իսկ Թիւֆէնքճեան կը բացատրէ, թէ ինչպէս Վարուժան շաղկապած է քերթուածն ու երգը՝ որպէս կեանքի տօնակատարութիւն։ Հացին Երգը կը թուի ըլլալ խաղաղ, դաշտային և երկրագործական կեանքի արձագանգը, բայց հոն կան նաև ստեղծագործութեան ուժեր։․ կեանք և սէր  կը ծնին, հողը արիւնով կը շաղախուի՝ ինչպէս մարդկային ծնունդը։ Արտերը կիներն են, մշակը տղամարդիկ, որոնք կու տան իրենց սերմերը և կիները կը պտղաւորուին։ Այս է կեդրոնական միտքը։

Կը յուզուինք, կ՚ապրինք, աւելի կը հասկնանք և նորանոր ուղիներով կը գնահատենք Վարուժանը։ Ինչպէս հանդիսավարը կ՚ըսէ միլիոն ու կէս անգամ ափսոս, որ Դանիէլ Վարուժանը նահատակուեցաւ վայրագ ձևով, բայց իր գործերը երբեք պիտի չնահատակուին։

Գիրքը Համազգայինի Գանատայի Շրջանային վարչութեան հրատարակութիւնն է։ Ինչ հպարտալի է, երբ կը լսենք որ Գանատայի մեր նախկին վարչապետը Փիէր Էլեոթ Թրուտոն կարդացած է Հացին երգը հատորին ֆրանսերէն թարգմանութիւնը և մեծապէս տպաւորուած։ Ապա ներկաներէն Յակոբ Ճանպազեան կը պատմէ  Վարուժանի երրորդ զաւկին՝ Հայկակի հետ իր հանդիպումը Ֆրեզնոյի մէջ։ Ան իր արուեստի ստեղծագործութիւններէն մէկը նուիրած է ՀՕՄի ամէնօրեայ վարժարանին։ Հայկակ ծնած է ճիշդ իր հօր նահատակուած օրը՝ 27 Օգոստոս 1915-ին։ Իր հօրմէն որպէս յիշատակ ունեցած է միայն անոր ծխամորճը։ Մենք ալ, ներկաներս, խիստ տպաւորուած, կ՚ուզենք օրինակ մը ապահովել այս սքանչելի երկլեզու գիրքէն։

Համաձայն ենք օրուան հանդիսավարին հետ, շնորհակալ ենք թարգմանիչին՝ Թաթուլ Սոնենցին, գրքի խմբագիր և զայն ներկայացնող դոկտ. Վիգէն Թիւֆէնքճեանին, Ը. կարգի աշակերտներուն, իրենց ուսուցչուհիին՝ Յասմիկ Պապեանին և Համազգայինի Թորոնթոյի Գլաձոր մասնաճիւղի Յ. Մանուկեան գրադարան-գրատարածի յանձնախումբին, որ կազմակերպեց այս յիշատակելի շնորհահանդէսը։