Արփի Մերաս Հեռացաւ Մեզմէ (1936-2018)

Ար­շօ Զա­քա­րեան

Ար­փի Ազ­նիւ Շամ­լեան Մե­րաս հա­սակ ա­ռած է գրա­սէր« ե­րաժշ­տա­սէր եւ Հայ լե­զո­ւին պաշտ­պան ե­ղող ըն­տա­նի­քի մը մէջ, Պո­լիս։ Հայ­րը «Մար­մա­րա» թեր­թի ար­տօ­նա­տէրն էր. զայն կա­նու­խէն կորսն­ցուց։

Ե­րի­տա­սար­դու­թեան՝դաշ­նակ նո­ւա­գե­լու իր տա­ղան­դը զար­գա­ցուց Փա­րի­զի մէջ£ Ա­մուս­նա­ցաւ Մկօ Մե­րա­սի հետ եւ հաս­տա­տո­ւե­ցան Գա­նա­տա« ուր ու­նե­ցան եր­կու ման­չերª Սու­րէն եւ Սա­րօ£ Ար­կա­ծի պատ­ճա­ռաւ փթա­մա­տը վնա­սո­ւե­լուն պատ­ճա­ռով Ար­փիի ե­րաժշ­տա­կան աս­պա­րէ­զը կի­սատ մնաց։

Թո­րոն­թո­յի գա­ղու­թի կազ­մա­ւոր­ման տա­րի­նե­րուն մեծ ներդ­րում ու­նե­ցած է Ար­փին՝ որ­պէս ՀՕ­Մու­հի եւ ու­սու­ցիչ Սուրբ Սա­հակ եւ Սուրբ Մես­րոպ վար­ժա­րա­նին մէջ, ա­պա՝ ՀՕ­Մի ա­մառ­նա­յին դպրո­ցին մէջ։ Հոն ծիլ ա­ռաւ Ար­մէ­նիա պա­րա­խում­բը« որ հե­տա­գա­յին զար­գա­ցաւ եւ փա­ռա­տօ­նե­րու մաս­նակ­ցե­ցաւ՝ ներ­կա­յաց­նե­լով թո­րոն­թո­հայ գա­ղու­թը։ Ար­փին ոչ միայն դաշ­նա­մու­րի ըն­կե­րակ­ցու­թիւ­նը կ­’ը­նէր այլ նաեւ յանձն կ­՛առ­նէր այն բո­լոր կազ­մա­կեր­պա­կան ման­րա­մաս­նու­թիւն­նե­րը, զորս պա­րա­խումբ մը կը կա­րօ­տի ե­լոյթ ու­նե­նա­լու հա­մար։ Թո­րոն­թո­յի Գա­րա­ւան փա­ռա­տօ­նին Ե­րե­ւան տա­ղա­ւա­րի ու­րա­խու­թեան եւ խան­դա­վա­ռու­թեան աղ­բիւրն էր այդ պա­րա­խում­բը,որ 9 օ­րեր ա­նընդ­հատ կը պա­րէր։  

1979ին Օն­թա­րիո­յի վար­չա­պետ Bill Davisէն ստա­ցաւ Woman of the Year պա­տի­ւը իր տա­րած բազ­մա­տե­սակ գոր­ծու­նէու­թեան հա­մար հայ եւ գա­նա­տա­կան կեան­քին մէջ։ Իսկ ՀՕ­Մը 2002ին ՀՕ­Մի օ­րո­ւայ տօ­նա­կա­տա­րու­թեան առ­թիւ Ար­փիին պա­տո­ւեց իր յա­տուկ ներդ­րու­մին հա­մար՝ թո­րոն­թա­հայ գա­ղու­թին մէջ։

1974ին Ար­փին հիմ­նեց Ար­փի Ման­կամ­սու­րը եւ Ման­կա­պար­տէ­զը։ Հոն յա­ճա­խե­ցին հայ եւ օ­տար ե­րե­խա­ներ։ Իր ու­սու­ցիչ­նե­րուն հետ այդ ե­րե­խա­նե­րուն տո­ւաւ հո­գա­ծու­թիւն« լե­զո­ւա­կան եւ մարմ­նա­յին կա­րո­ղու­թիւն­ներ,ճկու­նու­թիւն­ներ,խնամք,գուր­գու­րանք եւ մա­նա­ւանդ ինք­նավս­տա­հու­թիւն ու սէր ա­րո­ւես­տի հան­դէպ։ Մօ­տա­կայ դպրոց­նե­րու հայ ա­շա­կերտ­նե­րուն հա­մար հիմ­նեց Ար­փի ու­սում­նա­րան։Հոն հա­յե­ցի դաս­տիա­րա­կու­թիւն տո­ւաւ՝եր­գ, պա­րի, ա­րո­ւես­տի եւ հա­յե­րէն լե­զո­ւի մի­ջո­ցաւ։ Ան կազ­մա­կեր­պեց իր ա­շա­կերտ­նե­րուն հա­մար Հա­յաս­տա­նագ­նա­ցու­թիւն­ներ։ 44 տա­րո­ւան ըն­թաց­քին լման սե­րունդ մը ա­ռի­թը ու­նե­ցաւ Ար­փի Ման­կա­պար­տէ­զի եւ ու­սում­նա­րա­նի մի­ջո­ցաւ իր մշա­կոյ­թը սոր­վե­լու,ծա­նօ­թա­նա­լու եւ վա­յե­լե­լու։

Ար­փի իր ան­հուն սէ­րը դէ­պի իր ազ­գը յայտ­նեց իր ան­հա­մար օգ­նու­թիւն­նե­րով ըլ­լայ այդ երկ­րա­շար­ժի ա­ղէ­տէն վի­րա­ւո­րեալ­նե­րուն եւ որ­բե­րուն․հայ­րե­նի ա­րո­ւես­տա­գէտ­նե­րուն, նոր Գա­նա­տա հաս­տա­տո­ւած ըն­տա­նիք­նե­րուն թէ հայ­րե­նի­քի մէջ կա­րօ­տեալ­նե­րուն։Այս բո­լո­րը ը­րաւ ա­ռանց ֆան­ֆա­րի եւ ցու­ցա­մո­լու­թեան։ Օ­րի­նակ. իր ա­շա­կերտ­նե­րուն հետ նո­ւէր­ներ ա­ռաւ ու տա­րաւ ա­ղե­տեալ գօ­տիի ե­րե­խա­նե­րուն։Իր ը­րած բա­րիք­նե­րուն տե­ղե­կա­ցանք միայն պա­տա­հա­բար։

Ար­փի Մե­րա­սի յու­ղար­կա­ւո­րու­թեան ըն­թաց­քին քրոջ դուստ­րը եւ թոռ­նու­հին նաեւ իր 5 թոռ­նե­րը ար­տա­յայ­տո­ւե­ցան ի­րենց ստա­ցած յա­տուկ սէ­րին,ու­շադ­րու­թեան եւ գուր­գու­րան­քին։

Հո­գե­հանգս­տեան պաշ­տօ­նը կա­տա­րո­ւե­ցաւ Սուրբ Եր­րոր­դու­թեան ե­կե­ղեց­ւոյ մէջ,ուր Դոկտ. Շա­քէ Տէ­յիր­մէն­ճեան Թոք­մա­նեա­նը հա­կիրճ ձե­ւով նկա­րագ­րեց Ար­փին անդ­րա­դառ­նա­լով ա­նոր սրտա­կից եւ հասկ­ցող հո­գիին։Ար­փին մարդ­կա­յին սէ­րով վա­րա­կեց իր շրջա­պա­տը, յատ­կա­պէս իր ա­շա­կերտ­նե­րը։Ան եր­բեք չտա­տամ­սե­ցաւ ան­կա­րե­լին կա­րե­լի դարձ­նե­լու նպա­տա­կին մէջ։

Ե­կե­ղեց­ւոյ գա­ւի­թը ցու­ցադ­րո­ւած էին իր հա­րա­զատ­նե­րուն հետ զա­նա­զան ա­ռիթ­նե­րով նկա­րո­ւած լու­սան­կար­նե­րը£ Բա­ցա­յայտ էր այդ նկար­նե­րէն իր ո­գե­ւոր ու­ղին կեան­քի հան­դէպ, իր մօ­տե­ցու­մը եւ ան­սահ­ման սէ­րը դէ­պի ե­րե­խա­նե­րը։

Զար­մա­նա­լի չէր, որ ե­կե­ղե­ցին հայ եւ օ­տար սգա­կից­նե­րով լե­ցուն էր: Ա­նոնք ե­կած էին ի­րենց վեր­ջին յար­գան­քի տուր­քը տա­լու սի­րե­լի Ար­փիին, ո­րուն ա­րարք­նե­րու յի­շա­տա­կը եւ օ­րի­նա­կը միշտ թարմ պի­տի մնայ։

Ան իր ա­նու­նին՝Ար­փիի պէս ջեր­մու­թիւն սփռեց շուր­ջը եւ իր երկ­րորդ ա­նու­նին՝Ազ­նի­ւի պէս տո­ւաւ մա­քուր սրտով եւ հա­մես­տու­թեամբ։